Wat hebben de schilderijen; De Mona Lisa van Leonardo Da Vinci, Sterrennacht van Vincent Van Gogh en De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn met elkaar gemeen? Ze zijn allemaal geschilderd met olieverf. Een tijdloos medium dat al eeuwenlang wordt gebruikt door kunstenaars over de hele wereld. Olieverf staat bekend om zijn rijke kleuren, langzame droogtijd en buitengewone duurzaamheid. Maar wat maakt olieverf zo uniek ten opzichte van acrylverf? Laten we deze vraag verkennen en dieper ingaan op de wereld van olieverf schilderen. Je kunt ook direct mijn video bekijken die ik heb opgenomen waarin ik het uitleg.
Wat is olieverf eigenlijk?
Olieverf bestaat uit twee hoofdbestanddelen:
- Pigment: dit bepaalt de kleur van de verf.
- Bindmiddel: meestal lijnzaadolie, soms saffloer- of walnootolie, dat het pigment bindt tot een smeerbare verf.
De combinatie zorgt voor een dikke, romige verf met een diepe kleurkracht en een lange droogtijd. Die trage droging maakt olieverf uniek en geeft je alle tijd om te mengen, laag over laag te werken en details te verfijnen.
Kenmerken van olieverf
- Langzame droogtijd: ideaal voor nat-in-nat technieken en uitgebreide schilderprocessen.
- Rijke textuur: de verf is dik, boterachtig en laat penseelstreken mooi zichtbaar.
- Diepe kleuren: de pigmenten zijn intens en behouden hun kracht vaak decennialang.
- Veelzijdigheid: je kunt dun glaceren of juist dik impasto werken, met veel controle.
Hoe gebruik je olieverf in de praktijk?
Je brengt olieverf aan met penselen of paletmessen. Vaak werk je in lagen: eerst dunne onderschilderingen, daarna dikkere verf voor de details. De regel “vet over mager” is belangrijk: je begint met verdunde verf en eindigt met dikkere, olie-rijkere lagen om barstvorming te voorkomen.
Mediums zoals liquin of terpentine gebruik je om de verf te verdunnen of juist te vertragen. Let op: werk altijd in een goed geventileerde ruimte.
Voor het reinigen van penselen gebruik je terpentine of een plantaardige alternatief (zoals Brush Cleaner of zeep). Steeds meer kunstenaars kiezen ook voor watervermengbare olieverf: die is net zo krachtig, maar gemakkelijker in gebruik en zonder oplosmiddelen.
Geschikte ondergronden voor olieverf
De meest gebruikte ondergronden zijn:
- Canvas (doek op spieraam) – klassiek en licht van gewicht.
- Houten paneel – stevig en stabiel, ideaal voor detailwerk.
- Geprepareerd papier – handig voor studies en schetsen.
Let op: elke ondergrond moet goed zijn voorbehandeld met gesso of een oliegeschikte primer. Zo voorkom je dat de olie in het materiaal trekt en de verflaag beschadigt.
Voor welke schilderstijlen is olieverf geschikt?
Olieverf is een veelzijdig medium dat gebruikt wordt voor:
- Portretschilderen – dankzij de subtiele mengmogelijkheden.
- Landschappen – om sfeer en licht prachtig weer te geven.
- Stillevens – vanwege de diepe kleurweergave.
- Abstract werk – dikke texturen en krachtige penseelstreken komen goed tot hun recht.
Of je nu fijnschildert of expressief werkt: olieverf past zich aan jouw stijl aan.
Wat heb je nodig om te beginnen met olieverf?
Een goede startset hoeft niet duur te zijn. Dit heb je minimaal nodig:
- 6 tot 10 tubes olieverf (bijv. titaniumwit, cadmiumrood, ultramarijnblauw, okergeel…)
- Een set synthetische of varkenshaar penselen
- Een geprepareerd doek of paneel
- Liquin of een ander medium
- Terpentine of een alternatief voor schoonmaak
- Palet (hout, kunststof of wegwerp)
- Paletmessen (optioneel)
- Keukenpapier en een potje voor je penselen
Werk in een goed geventileerde ruimte, draag eventueel handschoenen en reinig je materiaal zorgvuldig na elke sessie.
Wat is de beste olieverf?
Het bepalen van de beste olieverf hangt af van verschillende factoren, waaronder de kwaliteit van de pigmenten, het bindmiddel, de prijs en persoonlijke voorkeur. Hoogwaardige pigmenten zorgen bijvoorbeeld voor levendige kleuren en langdurige resultaten, terwijl hoogwaardige bindmiddelen de verf soepel en gemakkelijk te verwerken maken.
Hoewel prijs niet altijd een garantie is voor kwaliteit, kunnen goedkopere verven vaak minder pigment bevatten en meer vulstoffen bevatten, wat kan leiden tot minder duurzame en levendige resultaten. Overweeg om te investeren in iets duurdere merken voor een betere kwaliteit, zoals Van Gogh, Winsor & Newton, Rembrandt en Old Holland.
Maar uiteindelijk komt het altijd neer op persoonlijke voorkeur en comfort. Experimenteer met verschillende merken en formules om te ontdekken welke het beste bij jouw stijl en behoeften passen. Wat voor de ene kunstenaar als de beste olieverf wordt beschouwd, kan voor een ander misschien minder geschikt zijn.
Beginnen met olieverf schilderen?
Ben je een beginner met olieverf? Dan is oefening essentieel bij het ontwikkelen van vaardigheden in olieverf schilderen. Experimenteer met verschillende technieken, kleuren en merken om je eigen stijl te ontdekken en te ontwikkelen. Wees niet bang om fouten te maken en leer van elke schildersessie. Bekijk dan één van mijn cursussen en begin jouw reis!
Eén reactie
Dag Nicolette
Ik wil graag beginnen, heb me dan ook aangemeld. Maar er zijn zulke verschillende kleuren. Ik heb een setje van 8 norma verf gekocht maar bij de paprika zie ik heel andere kleuren geel en groen. Wat kan ik nu het beste kopen ? Groet Conny Kroep
connykroep@gmail.com